Luchtreiniger
Een luchtreiniger of bouwluchtreiniger is een apparaat om de binnenlucht te filteren door schadelijke deeltjes in de ruimte op te vangen. De binnenlucht kan tot vijf keer meer vervuild zijn dan de buitenlucht, bijvoorbeeld met stof, schimmels, bacteriën of allergenen. Luchtreinigers gaan dit tegen en zorgen voor schone en gezuiverde binnenlucht. Op die manier kunnen fijnstof, ziektekiemen of verontreinigde aerosolen, maar ook onaangename geuren in de meest uiteenlopende omgevingen uit de lucht worden gefilterd. Dit zorgt voor een betere luchtkwaliteit en minder gezondheidsrisico's voor de aanwezigen. Een luchtreiniger kan worden gebruikt op bouwplaatsen, in de industrie en in de ambachten, maar ook in praktijken, kantoren of vergaderzalen.
Functies van een luchtreiniger
Luchtreinigers verminderen op intensieve wijze de belasting door schadelijke stoffen op bouwplaatsen en in ruimten. Met hun filtersysteem zuiveren ze de lucht van stof, sporen, aerosolen met virussen, bacteriën en pollen. Op de bouwplaats filteren luchtreinigers ook fijnstof uit de lucht dat kan worden ingeademd en beschermen zo de vakman.
(Luchtreinigers met een filtersysteem zuigen de vervuilde binnenlucht via een ventilator aan en leiden deze naar het binnenwerk van de luchtreiniger. Een grotere ventilator zorgt ervoor dat een grotere hoeveelheid lucht wordt aangezogen bij een laag toerental. Hierdoor blijft het geluidsniveau lager dan bij luchtreinigers met een kleinere ventilator. De aangezogen lucht wordt door het ingebouwde filtersysteem geleid en passeert verschillende filters. Hierbij worden eerst stof en grotere deeltjes opgevangen en vervolgens worden de kleinste deeltjes uit de lucht gefilterd. Fijnstof, aerosolen en andere verontreinigende stoffen worden opgevangen en de luchtreiniger blaast de gezuiverde, schone lucht via een uitlaat weer in de kamer.)
Filtersystemen
Om de binnenlucht van zoveel mogelijk schadelijke stoffen te ontdoen, heeft een bouw-luchtreiniger meer dan slechts één type filter nodig. Daarom bevatten de meeste luchtreinigers meerdere luchtfilters, die elk een specifiek type schadelijke stof, zoals fijnstof of virussen, filteren.
Meestal zit er in het begin een voorfiltermat in de luchtreiniger. Dit dient om grove deeltjes tegen te houden en beschermt de filtercassette. Het daaropvolgende groffilter, ook wel voorfilter genoemd, houdt reeds 90% van de stofdeeltjes tegen, maar ook haren of kleine insecten. Het voorfilter bestaat uit een rooster of een vlies en werkt als een zeef. Met een actief-koolfilter kunnen ook onaangename geurtjes in de ruimte worden gefilterd. Dit filter is gebaseerd op actieve kool en houdt ca. 70% van de stofdeeltjes tegen. Een fijnstoffilter houdt tot 80% van de fijne stofdeeltjes tegen die gewoonlijk op bouwterreinen aanwezig zijn.
De zogenaamde HEPA-filters hebben het grootste effect. De afkorting HEPA staat voor "High Efficiency Particulate Air". Deze luchtfilters zijn gemaakt van synthetische filtervezels en werken door middel van het barrière-, traagheids- en diffusie-effect. Bij het barrière-effect worden kleine deeltjes die door hun geringe massa de luchtstroom volgen, aangetrokken door de vezels wanneer zij te dichtbij komen en blijven eraan hechten. Het traagheidseffect is van invloed op grotere deeltjes. Door hun grotere massa houden die hun richting aan, zelfs wanneer de luchtstroom van richting verandert en raken zo de vezels, waaraan zij zich ook hechten. Het diffusie-effect beïnvloedt de kleinste deeltjes, waarvan de beweging wordt beïnvloed door de botsing met andere gasmoleculen. Het gevolg is dat de deeltjes de luchtstroom niet gelijkmatig volgen, maar voortdurend worden afgebogen en zo het filtermateriaal raken, waaraan zij blijven hechten. HEPA-filters zijn er in twee klassen, HEPA13 en HEPA14. Het HEPA H13-filter houdt 99,99% van de deeltjes tegen, het HEPA H14-filter zelfs 99,995% van de deeltjes.
Vervangen van filters
Afhankelijk van het type filter, moeten de luchtfilters vroeg of laat worden vervangen. Dit is afhankelijk van de omgeving waarin de luchtreiniger wordt gebruikt en welk model. Op een bouwplaats gaan de filters meestal korter mee dan in bijvoorbeeld een kantoor, omdat op een bouwplaats bij de luchtzuivering meer stof en vuil moet worden opgenomen. HEPA-filters gaan ongeveer drie maanden mee op een bouwplaats, terwijl ze in een kantoor zelfs tot een jaar kunnen worden gebruikt. Voorfilters en actieve-koolstoffilters moeten vaker worden vervangen, afhankelijk van de hoeveelheid stof die zij tijdens de luchtzuivering moeten opnemen.
Toepassingsgebieden van de luchtreiniger
Luchtreiniger kantoor
Als een luchtreiniger in het kantoor wordt geïnstalleerd, moet aandacht worden besteed aan de verhouding tussen de grootte van de ruimte en de structuur van de ruimte en de prestaties van de luchtreiniger. De luchtreiniger moet de volledige binnenlucht ten minste zes keer per uur door de filters voeren. In een grotere ruimte wordt de eenheid dus zwaarder belast dan in een kleinere ruimte. De vereiste capaciteit van de luchtreiniger kan worden gevonden door het volume van de ruimte met zes te vermenigvuldigen. Bovendien moet rekening worden gehouden met het geluidsvolume van een luchtreiniger in het kantoor. Deze moet zo laag mogelijk worden gehouden om de werksfeer niet onaangenaam te verstoren. Ook moet rekening worden gehouden met een gemakkelijke hantering, verzorging en onderhoud.
Door luchtreinigers te installeren, beschermen bedrijven hun werknemers tegen besmettingen of blootstelling van de longen aan stof. Vooral mensen met een allergie profiteren van de luchtzuivering van de apparaten. Allergenen zoals pollen en huisstof of schadelijke stoffen in de lucht worden automatisch uit de lucht gefilterd. De luchtreiniger helpt ook mensen die gevoelig zijn voor geurtjes, omdat het actieve-koolstoffilter ook geurtjes in het kantoor filtert.
Een luchtreiniger is bijzonder nuttig in kantoren waar niet voldoende kan worden geventileerd of in grote steden waar ventilatie het vervuilingsniveau juist kan verhogen.
Bouw-luchtreiniger
Op bouwterreinen, bijv. tijdens bouw- of renovatiewerkzaamheden, zijn er speciale kenmerken met betrekking tot de binnenlucht. In vergelijking met bijvoorbeeld scholen, keukens of thuis in het huishouden, bestaan er op de bouwplaats voorschriften inzake blootstelling aan stof in de ruimte. Deze moeten strikt worden nageleefd om de vaklieden te beschermen, en daarom is een luchtreiniger op de bouwplaats meestal onvermijdelijk. Voor bouw-luchtreinigers zijn de fijnstoffilters en HEPA-filters bijzonder belangrijk, omdat deze de inadembare en schadelijke stoffen opvangen en uit de lucht filteren. Bovendien worden op bouwterreinen andere schadelijke stoffen in de lucht geproduceerd, en de verwijdering van bijvoorbeeld geuren, gassen, kiemen of schimmels wordt ook door de luchtreiniger uitgevoerd. Op de bouwplaats vangt de luchtreiniger bouwstof en verontreinigende stoffen op en geeft de gezuiverde lucht af aan de ruimte.
Luchtreinigers in de handel
Luchtreinigers zorgen niet alleen voor schone lucht in de privé-omgeving, op kantoor of op de bouwplaats. Industriële luchtreinigers kunnen ook in de commerciële sector worden gebruikt. Net als in andere omgevingen zuigen de apparaten virussen, bacteriën, pollen en andere luchtverontreinigende stoffen aan en filteren deze uit de lucht. Afhankelijk van de ruimte ontstaan in de industrie vaak onaangename geuren, die gemakkelijk kunnen worden geneutraliseerd of verwijderd met een actief koolfilter in de luchtreiniger. Bovendien ontstaat er meer stof, en daarom is een HEPA-filter ook zinvol in de commerciële sector. Een industriële luchtreiniger zorgt voor een beter algemeen welzijn op de werkplek. Luchtreinigers realiseren verschillende kubiekemeterwaarden per uur, en daarom is het ook belangrijk ervoor te zorgen dat het filter is aangepast aan de grootte van de ruimte in commerciële gebouwen.
Hoe nuttig zijn luchtreinigers?
Het is bewezen dat luchtreinigers de luchtkwaliteit verbeteren. Zij zijn echter geen vervanging voor regelmatige ventilatie. Maar zij zijn vooral nuttig in ruimten waar regelmatige ventilatie om bepaalde redenen niet altijd mogelijk is. Luchtreinigers zijn echter alleen nuttig voor de luchtkwaliteit in de ruimte als de prestaties zijn aangepast aan de grootte van de ruimte en het aantal personen. Zo is een kleine luchtreiniger die in een kleine keuken wordt gebruikt om geuren te verwijderen, niet nuttig wanneer hij op een grote bouwplaats wordt gebruikt.
Wanneer de juiste luchtreiniger wordt gekozen, verbetert het apparaat de kwaliteit van de lucht aanzienlijk. Daarom is een luchtreiniger nuttig in een groot aantal sectoren. De hoeveelheden verontreinigende stoffen en de kleinste deeltjes worden intensief verminderd. Allergiepatiënten kunnen hun aandoening verminderen door allergenen zoals pollen en stof te filteren, het risico van infectie door virussen en bacteriën wordt verminderd en gezondheidsschade door inhaleerbaar fijnstof wordt voorkomen.
Wat is het voordeel van een luchtreiniger tegen Corona?
Met betrekking tot de Corona-pandemie van de afgelopen twee jaar is bijzonder duidelijk geworden hoe belangrijk een luchtreiniger is om schone en virusvrije lucht te creëren. Hoewel ventilatie nog steeds essentieel is voor de binnenluchtkwaliteit en het verminderen van het risico op besmetting met het coronavirus, kunnen de luchtreinigers besmette aerosolen en de coronavirussen doeltreffend door de luchtfilters filteren. Met het HEPA-filter, dat in twee verschillende klassen verkrijgbaar is, kunnen luchtreinigers niet alleen stof, geuren en allergenen, maar ook coronavirussen verwijderen. Het HEPA-filter is verkrijgbaar als HEPA H13-filter, dat 99,99% van de deeltjes uit de lucht houdt, en als HEPA H4-filter, dat 99,995% van de deeltjes uit de lucht kan filteren.
Een luchtreiniger kopen
Bij de aanschaf van een luchtreiniger moet u niet alleen naar de prijs kijken. Want ook al lijkt het goedkopere artikel aantrekkelijker, er zijn andere details over luchtreinigers die een belangrijkere rol spelen bij de aankoop. Doorslaggevende factoren voor de aankoop moeten o.a. de doeltreffendheid van de filters en het stroomverbruik zijn. De doeltreffendheid van de filters blijkt bijvoorbeeld uit de verwijdering van geuren en allergenen, alsook van stof en pollen.